Yeşil Pasaport Nedir? 

 

Yeşil pasaport, bordo pasaporttan farklı olarak daha fazla dolaşım gücüne sahip olan bir pasaport türüdür. Peki, kimlere verilir? Kabaca “Yeşil pasaport devlet memurlarına verilir” diye bilinir ama bu fazla geniş bir açıklamadır. Aslında kamu görevlilerinin sadece %4’lük bir bölümü yeşil pasaporta adaydır. 

​

Yeşil pasaportun dolaşım gücü: Dünyadaki 195/6 ülkenin (bazı ülkeler bazı ülkeleri tanımıyor) sizce kaçına yeşil pasaport sahiplerinin vizesiz ya da kapıda veya online vize ile kolayca gitme avantajı vardır? Kopya çekmeden bi tahmin etmeye çalışın bakalım…Bir tahmin yürüttüyseniz, artık söylüyoruz: 160 ülkeye!! Bu inanılmaz bir rakam. Bu kadar güçlü pasaport dünyada çok az ülkede var. Kıyaslayacak olursak, bordo pasaportun 102 ülkeye, Amerikan pasaportunun 174, Rus pasaportunun 105, İsrail pasaportunun 147, Çin pasaportunun ise 52 ülkede dolaşım kolaylığı var.

​

YEŞİL PASAPORTU KİMLER ALABİLİR? (HUSUSİ PASAPORT KİMLERE VERİLİR)

 

Yeşil pasaport, bazı kamu görevlilerine (memurlar ve kamu görevlileri farklı), eski bürokratlara veriliyor. Bunlar:

​

– 1., 2. ve 3. derece kadrolarda bulunan veya sözleşmeli devlet memurlarına,

Yeşil pasaporta başvurabilmek için önce devlet memurlarının belli bir kıdeme ermesi gerekiyor. Bu kıdemin “derece ve kademe olarak” bir hesabı var. En yüksek derece 1’dir, en düşük ise 13. Ama mesleğe başlayan tüm memurlar 13 dereceden başlamaz. Kişilerin askerlik durumuna, kaç sene okuduğuna, vb faktörlere göre başlangıç derecesi değişir. Mesela lisans mezunları mesleğe 9 derece 1 kademe olarak başlar, bu da 9/1 olarak ifade edilir. 1. senesinin sonunda kişi 1 kıdem ilerler ve 9 derece 2 kıdem, yani 9/2 olur. Derece ise, sicilinde bir olumsuzluk olmaması halinde 3 yılda bir ilerler. Bu hesaba göre 1., 2. ve 3. dereceden kadrolu memurlar yeşil pasaport almaya hak kazanır. –  

 

TBMM eski üyelerine,

 

Yani görevini tamamlamış millet vekilleri (görev sürelerinde siyah pasaport kullanıyorlar). –  Eski bakanlar, Görevlerine devam ederken siyah pasaport kullanıyorlar. Görevlerinin bitiminde yeşil pasaporta geçiyorlar.

 

– 1.,2. ve 3. derece kadro karşılığı çalışan diğer kamu görevlilerine,

 

Devlet memuru ve kamu personeli farklı şeyler mi derseniz, bu madde, devlette kadrolu olmayan, ancak sözleşmeli çalışan personeli ifade ediyor. Bu personel içinden 1,2 ve 3. derece kadro karşılığı olanlar da yeşil pasaporta hak kazanır.

 

– Kadro derecesi 1.,2. veya 3. derece iken emekliğe ayrılan veya görevden çekilen memur ve diğer kamu çalışanlarına,

 

Yukarıda bahsi geçenler emekli olduktan sonra da yeşil pasaport ayrıcalıklarını korurlar. Aynı şekilde görevlerinden kurum tarafından çekirlerse de yeşil pasaport haklarını korurlar.

 

– Görevleri süresince olmak kaydıyla büyükşehir, il ve ilçe belediye başkanlarına,

 

Aktif olarak başkanlık yaptıkları süre boyunca, bu belediye başkanlarına da yeşil pasaport verilir. – 1. derece kadro ile emekli olan belediye başkanlarına, Yukarıda saydığımız belediye başkanları görevden ayrıldıklarında pasaportları bordo pasaporta döner. Ancak 1. derece kadroyken emekliliğe ayrılan belediye başkanları yeşil pasaportlarını korurlar. –

 

 Devlet sporcusu ünvanını taşıyan atletlere,

 

Hangi spor branşı olduğu fark etmez, ülkeye başarı getirdiği için devlet sporcusu statüsü verilen sporculara hem aylık bağlanıyor, hem de yeşil pasaport veriliyor.

 

–  Eskiden devlet bankaları olup, sonradan özelleştirilen Halk Bank, Ziraat Bankası ve Emlak Bankası çalışanlarından şu kişilere; Özelleştirmeden önce yeşil pasaport hakkını elde etmiş olanlar, Kuruluş sermaye payının en az %51’i devlete ait kamu kuruluşu olanlar, Sosyal Güvenlik yönünden T.C. Emekli Sandığına bağlı olmak, Kamu görevlisi olanlar, 4603 Sayılı İş Kanununa tabi olanlar.

 

–  Kadro karşılığı olmaksızın çalışıp, emekli kesenekleri 1.,2 ve 3. derece üzerinden kesilerek Emekli Sandığına yatırılan çalışanlar ve bu durumda çalışırken EMEKLİ olan sözleşmeli devlet memurlarına

 

. İhracat ile uğraşan iş adamlarına verilmesi için de bir yasa var.

 

Bakanlar Kurulu  22.03.2017 tarihinde “İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar”a dair aşağıdaki yasayı çıkarmış: Son üç takvim yılında (2019, 2020, 2021) yıllık ortalama ihracatı 1 milyon doların üzerinde olan ihracat yapan firma temsilcilerine yeşil pasaport veriliyor. NOT: Son üç takvim yılında yıllık ortalama ihracatı 1-10 milyon dolar arasında olan firmalara 1, 10-25 milyon dolar arasında olan firmalara 2, 25-50 milyon dolar arasında olan firmalara 3, 50-100 milyon dolar arasında olan firmalara 4, 100 milyon doların üstünde olan firmalara ise 5 yetkilisine hususi damgalı pasaport veriliyor. -Bu yasa devlete karşı şu suçlardan birisininden hüküm giymemesi durumunda geçerli: Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık.

 

-Diğer suçlardan hüküm giyenler,

 

Bakanlar Kurulu’nun belirlediği miktarı tutturuyorsa yeşil pasaport alabilecek. Hususi damgalı pasaporta başvurmak için, Ekonomi Bakanlığı’nın Talep Formu ‘nu doldurup, üyesi olduğunuz İhracatçı Birliği’ne gitmelisiniz.

 

Aile Sebebiyle Yeşil Pasaport Kimlere Verilir?

 

Yeşil Pasaport sahibiyseniz sizin sayenizde bazı aile bireyleri de Yeşil pasaport hakkından yararlanabiliyor. Bunlar: – Eşiniz, – 18 yaş altı çocuklarınız, – 25 yaşın altındaki, hak sahibi ebeveyn ile ikamet eden, evli olmayan, sigortalı iş sahibi olmayan (öğrenim nedeniyle yapılan kısa süreli stajlarda sigortalı olmak sayılmıyor) ve öğrenimine devam eden (öğrenci olduklarını belgelemek suretiyle) çocuklarınız veya, – Yaşı kaç olursa olsun, zihinsel, ruhsal ya da bedensel engelli çocuklarını eğer sizinle  ikamet ediyor, bekar ve işsiz ise sizin yeşil pasaport hakkınızdan faydalanabiliyor. Ancak engellerini tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alacakları sağlık kurulu raporu ile belgelemeleri gerekmekte. Eşler için şartlar Eşi dolayısıyla yeşil pasaport alma hakkına sahip kişiler, eşlerinin halihazırda hiç pasaportu olmasa bile kendilerine yeşil pasaport çıkarabilirler. Çocuklar için şartlar Çocuklar, öğrenimlerine devam ettikleri sürece 25 yaşına kadar pasaportlarını kullanabilirler. Öğrenimleri sona erince bu durumu bildirmek ve yeşil pasaportlarını iptal ettirmek zorundadır. Kız çocuklar da 25 yaşın altında iken evlenirlerse yeşil pasaport statüleri sona eriyor.

​

ÖĞRETMENLER NE ZAMAN YEŞİL PASAPORT ALIR?

 

Devlet kurumlarında çalışan öğretmenler, belli bir kıdeme erdikten sonra yeşil pasaporta hak kazanır. Diğer memurluklarda olduğu gibi derece ve kademe sistemi öğretmenlikte de mevcut. Öğretmenlerin de diğer memurlar gibi, yeşil pasaport alabilmeleri için kadro derecelerinin 3, 2 ya da 1 olması gerekiyor.

 

Öğretmenler göreve 9 derece, 1 kademe ile başlar. Bu 9/1 olarak ifade edilir. En yüksek derece 1’dir. Yani aslında yükseldikçe, derece düşer. Olumlu sicil alan hocaların her yıl kademesi 1 artar. Kademe 3 olduktan sonraki yıl 4 olmaz. Onun yerine öğretmenin derecesi 1 sayı azalır (yani bir rütbe yükselmiş olur). Yani 9/3 olan bir öğretmenin bir sene sonraki derece kademesi 8/1 olur. Meslekten önce okunan hazırlık sınıfı ve üst üste alınan olumlu siciller kademe ilerlemesini olumlu olarak etkilerken, bazı disiplin cezaları da kademe ilerlemesini olumsuz olarak etkiliyor.

 

Bir öğretmen ortalama olarak her bir derecede 3 yıl çalıştığı için, öğretmenin 3. dereceye varması yaklaşık olarak 15 yıl sürüyor. Bu sürenin sonunda 3. dereceye ulaşan öğretmen yeşil pasaport almaya hak kazanıyor.

​

YEŞİL PASAPORT İÇİN İSTENEN BELGELER LİSTESİNİ İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ.

​

YEŞİL PASAPORTUN AVANTAJLARI

​

Yeşil pasaportun iki avantajı var:

​

1-) Pasaport harcından muaftır. Bordo pasaportlular defter bedeli ve pasaport harcı olmak üzere 2 farklı ücret öderler. Yeşil pasaport çıkaranların tek ödemesi gereken bedel 225 TL’lik defter bedelidir. (2022 yılı için.)

2-) Bazı ülkelere vizesiz giriş yapabilmek. Bordo pasaportla vizesiz girilebilen ülke sayısı 102 iken, yeşil pasaportun 160’tır. Bordo pasaportluların vizesiz gidemediği Schengen ülkelerine yeşil pasaport sahipleri vizesiz gidebilirler.

​

ÖNEMLİ: Yeşil pasaporta vize istemeyen ülkelere vize almadan girebilirsiniz ancak mutlaka pasaportunuzun en az 3 ay daha geçerliliğinin olması gerekir.

​

​

​